RTX 5090 vs RTX 4090. Wielkie porównanie flagowców NVIDII

RTX 5090 vs RTX 4090 – nowości we flagowcu NVIDIA Blackwell

Architektura NVIDIA Blackwell nie jest rewolucją, lecz raczej skromniejszym odświeżeniem generacji Ada Lovelace (efekt zastosowania 5-nanometrowego procesu technologicznego). Jednak specyfikacja techniczna GeForce’a RTX 5090 zdaje się temu przeczyć, bo na papierze nowy flagowiec absolutnie niszczy RTX-a 4090 pod niemal każdym względem. Czym szczególnie RTX 5090 zwraca uwagę? Odkryj najważniejsze zmiany:

Tak bezkompromisowa specyfikacja ma jednak swoje konsekwencje w postaci:

• Obniżonych (nieznacznie) zegarów rdzenia.
• Zwiększonego (znacznie) poboru mocy.

Jak te zmiany przekładają się na rzeczywisty wzrost wydajności RTX-a 5090 na tle RTX-a 4090? Poznaj szczegóły w porównaniu obu flagowców NVIDII.

Przeczytaj także:

• RTX 5080 vs RTX 4080. Jaki skok wydajności oferuje karta NVIDIA Blackwell?
• RTX 5070 Ti vs RTX 4070 Ti. Czy warto wymienić kartę na GeForce RTX 5070 Ti?

RTX 5090 vs RTX 4090 – jednostki obliczeniowe

RTX 5090 to prawowity następca RTX-a 4090 – obie karty używają topowego układu graficznego (GB202 vs AD102) i obie nie wykorzystują go w pełni (ale w bardzo zbliżonym stopniu!). W przypadku flagowca Ada Lovelace jest to 88,9% (16384 z 18432 rdzeni CUDA), a NVIDIA Blackwell – 88,5% (21760 z 24576 rdzeni CUDA).

GeForce RTX 5090 to jedyna karta graficzna w tej generacji, która nie idzie praktycznie na żadne kompromisy. Podobnie zresztą jak w poprzedniej, gdzie RTX 4090 podkreślił swoją dominację, a reszta modeli doczekała się coraz bardziej postępujących cięć w specyfikacji.

Przeskok w liczbie rdzeni obliczeniowych jest ogromny w porównywanych kartach graficznych. Jedynie jednostek ROP nie przybyło – tutaj jest stagnacja. Trudno mieć jednak jakiekolwiek zarzuty do specyfikacji RTX 5090. Karta właściwie nie ma konkurencji na rynku.

RTX 5090 vs RTX 4090 – specyfikacja jednostek obliczeniowych

RTX 5090 vs RTX 4090 – pamięć VRAM

GeForce RTX 5090 przekroczył kolejną, nieosiągalną wcześniej w konsumenckich GPU barierę i zwiększył ilość pamięci graficznej do aż 32 GB przy rekordowej szerokiej magistrali (aż 512-bitowa). O braku kompromisów chyba już wspominałem? Tak duża ilości pamięci jednak przyda się bardziej w zastosowaniach profesjonalnych niż w gamingu, gdzie 24 GB już było wartością mocno na wyrost.

To niejedyny aspekt VRAM-u, którym wybija się RTX 5090 na tle RTX-a 4090. Podobnie jak w całej serii RTX 5000, karta korzysta z nowych, szybszych pamięci GDDR7, które podbiły efektywne taktowanie do 28000 MHz. Co ciekawe, to nie flagowiec cechuje się najwyższym, lecz RTX 5080 (30000 MHz).

Wszystkie omówione zmiany dały kuriozalnie wysoką przepustowość, która sięga aż 1792 GB/s. To niemal dwa razy tyle, co w RTX-ie 4090.

RTX 5090 vs RTX 4090 – specyfikacja pamięci VRAM

RTX 5090 vs RTX 4090 – taktowania rdzenia

NVIDIA przycięła nieco taktowania rdzenia w RTX-ie 5090. Powód jest raczej prozaiczny i ma związek z poborem mocy, który i bez wyższych zegarów jest już kosmicznie wysoki.

Poza tym karta jest tak mocna, że niekoniecznie potrzebuje żyłowania taktowań dla samego żyłowania i jeszcze wyraźniejszego podkreślenia topowej wydajności.

Ten regres w zegarach wynika z użycia niemal tej samej 5-nanometrowej litografii, która nie wprowadza drastycznych ulepszeń względem procesu technologicznego z serii RTX 4000.

RTX 5090 vs RTX 4090 – taktowania rdzenia

RTX 5090 vs RTX 4090 – pobór mocy

Pod tym względem RTX-y 5090 i 4090 dzieli przepaść. Współczynnik TGP w nowej generacji wzrósł z 450 W na wręcz absurdalne 575 W (niektóre autorskie modele flagowca NVIDIA Blackwell mają nawet równe 600 W). W praktyce przekłada się to na średni wzrost w gamingu na poziomie około 100 W.

Pobór energii wzrósł niemal propocjonalnie do wzrostu wydajności.

Przeczytaj więcej o zasilaczach do RTX-a 5090:

• Jaki zasilacz do GeForce RTX 5000? Ranking PSU do kart graficznych NVIDIA Blackwell

RTX 5090 vs RTX 4090 – pobór mocy i wymagania zasilacza

RTX 5090 vs RTX 4090 – techniki graficzne

GeForce RTX 5090 korzysta z tego samego zestawu technik graficznych, co RTX 4090. Wyróżnikiem jest tylko ulepszony wariant generowania klatek, który doczekał się sporej ewolucji w serii GeForce RTX 5000. I tylko w nowej generacji możesz aktywować Multi Frame Generation.

Na RTX-ie 5090 najmocniej ze wszystkich układów NVIDIA Blackwell odczujesz wzrosty wydajności po włączeniu MFG. To zasługa naturalnie bezkompromisowej specyfikacji i tym samym rzeczywistej mocy GPU. Wzrost fps może być nawet 8-krotny względem natywnego grania, co przekracza jakiekolwiek możliwości FG (tryb x2) dostępnego na RTX-ie 4090.

Przeczytaj więcej o DLSS 4 i Multi Frame Generation:

• Co to DLSS 4 i jak działa w grach? Czy Multi Frame Generation to nowa jakość grania?

Multi Frame Generation to jedyna funkcja, która jest dostępna wyłącznie w serii RTX 5000. Cała reszta usprawnień w ramach DLSS 4 jest dostępna na każdej karcie GeForce RTX.

RTX 5090 vs RTX 4090 – wydajność

Karta graficzna GeForce RTX 5090 przynosi największy wzrost wydajności z całej dotychczasowej serii RTX 5000. Jest ona średnio o 28% szybsza od RTX-a 4090, a już flagowiec NVIDIA Ada Lovelace utrzymywał się przez lata na najwyższym podium, nie mając tak naprawdę żadnej konkurencji. Teraz RTX 5090 tylko tę przewagę nad konkurencją powiększył, tym bardziej że na horyzoncie nie widać żadnego GPU, które będzie w stanie zagrozić obecnemu królowi wydajności.

Nie są to oczywiście tak oszałamiające wzrosty, jakie przyniósł RTX 4090 względem RTX-ów 3090 (Ti), gdzie różnica w grach potrafiła wynieść 50-80%. Przyczyn tego stanu rzeczy należy upatrywać w ograniczeniach sprzętowych. Nie dało się po prostu wycisnąć więcej z obecnej architektury powstałej w niemal niezmienionej litografii. NVIDIA zrobiła, co mogła, niestety kosztem poboru mocy – jest to więc progres, który trudno nawet określić progresem.

Stąd zapewne decyzja o pójściu o krok dalej z techniką generowania dodatkowych klatek. Multi Frame Generation pozwala osiągnąć bardzo wysoki fps nawet z pełnym ray tracingiem w najbardziej wymagających grach (już nie tylko powyżej 100 fps, a nawet ponad 200 fps). To wartości, o jakich do niedawna można było tylko pomarzyć w nowoczesnych produkcjach.

Obecne możliwości, jak przyznała sama NVIDIA, pozwalają teoretycznie generować do 16 sztucznych klatek i wygląda na to, że to, co oferuje seria RTX 5000, jest tylko zalążkiem MFG. Inaczej trudno będzie liczyć na sensowne skoki wydajności w kolejnych generacjach ze względu na zbyt małe różnice w procesach technologicznych. Inwestycja w rozwiązania AI jest więc przyszłością w gamingu.

Generowanie klatek budzi zastrzeżenia w związku ze wzrostem input laga (słusznie!). RTX 5090 oferuje jednak tak wysoki wyjściowy fps w większości scenariuszach, że ograniczenia systemowe nie powinny dawać się tak we znaki, jak np. w słabszych modelach z serii RTX 5000. MFG zatem sprawdza się lepiej na tym GPU niż na jakimkolwiek innym.

RTX 5090 vs RTX 4090 – porównanie specyfikacji

Chcesz zobaczyć bardziej szczegółowe porównanie, w tym innych modeli z serii RTX 5000? Sprawdź:

• Porównanie GeForce RTX 5000 vs GeForce RTX 4000 (Super)

Czy warto kupić RTX 5090? Czy wymiana RTX-a 4090 jest opłacalna?

Jeśli oczekujesz topowej wydajności, a RTX 4090 powoli zaczyna nie wystarczać do zadań profesjonalnych albo w gamingu (4K, path tracing), bo nie chcesz zjeżdżać z detalami i iść na kompromisy, to nie masz alternatyw. GeForce RTX 5090 oferuje mimo wszystko bardzo przyzwoity wzrost wydajności na tle swojego poprzednika, zwłaszcza jeśli pobór mocy odgrywa drugorzędną rolę. W związku z tym nawet wymiana flagowca poprzedniej generacji przy niemal 30% wzroście osiągów może mieć dla (skromnej) części użytkowników sens.

Dodatkowo flagowiec NVIDIA Blackwell ma też atut, którego nie znajdziesz w RTX-ie 4090, czyli DLSS 4 Multi Frame Generation, które pozwala osiągnąć nieosiągalny wcześniej poziom wydajności. RTX 5090 jest bezkonkurencyjny – za najwyższe osiągi zawsze płaciło się krocie i omawiana karta nie jest wyjątkiem.

Biorąc pod uwagę, ile kosztował RTX 4090, cena MSRP (lub jej okolice) niekoniecznie odstraszą potencjalnych nabywców. Zwłaszcza że RTX-a 5090 i RTX-a 5080 dzieli absolutna przepaść, więc od poprzedniej generacji zakup flagowca NVIDII jest bardziej uzasadniony niż kiedykolwiek wcześniej.

Jeszcze większy sens GeForce RTX 5090 ma w zastosowaniach profesjonalnych niż w gamingu ze względu na większe możliwości związane nie tylko z czystą mocą obliczeniową, ale także z potężną dawką VRAM-u oraz szybkimi pamięciami GDDR7. W niektórych zadaniach zysk może być warty wymiany nawet RTX-a 4090 (przy rozsądnej dopłacie).

Jednak, czy jest to opłacalna inwestycja, zależy od tego, do czego zamierzasz używać RTX-a 5090. Twórcom kreatywnych treści może taki zakup szybko się zwrócić, a co z graczami? Flagowe RTX-y, które niejako zastąpiły dawne Titany, nigdy były nie kartami przeznaczonymi dla przeciętnego użytkownika i do stricte gamingowych zastosowań.

To produkt luksusowy dla wybranych, którzy są skłonni wydać bajońskie sumy za najlepszą możliwą wydajność, nie przejmując się w ogóle wysokością wydatku. Tak było, jest i najprawdopodobniej będzie. Problem w tym, że dla graczy sytuacja zaczyna się niekorzystnie zmieniać od dwóch generacji ze względu na coraz większy odskok w osiągach od niżej pozycjonowanego GPU. Oczekujesz bezkompromisowej wydajności? Płać. Albo licz się z coraz trudniejszymi do zaakceptowania kompromisami.

Zobacz:

• Ranking kart graficznych

Przeczytaj również:

• Jaki procesor do GeForce RTX 5000? Polecane CPU do kart graficznych NVIDIA Blackwell
• GeForce RTX 5000 bez tajemnic. Wszystko, co warto wiedzieć o kartach NVIDIA Blackwell

Karty graficzne RTX 5090 Karty graficzne GeForce RTX 5000

Autor poradnika: Bartosz Woldański