Co to jest Mini LED?

Co oznacza określenie „Mini LED”? 

Termin „Mini LED” oznacza dosłownie elektroluminescencyjną diodę LED w rozmiarze mini. W szerszym kontekście może również oznaczać: 

• podświetlenie wykorzystujące  miniaturowe diody; 

• telewizor z podświetleniem Mini LED (Mini LED TV); 

• profesjonalny ekran wielkoformatowy (Direct View Mini LED). 

Czym różni się dioda Mini LED od tradycyjnych diod LED? 

Diody mini LED mają rozmiar około 50-150 mikrometrów (średnio 100 μm), a więc są znacznie mniejsze od tradycyjnych diod LED (ok. 1000  μm, czyli 1 mm). 

podpis: tradycyjna diod LED 

Czym różni się Mini LED od Micro LED? 

Diody mini LED są większe od diod Micro LED, które mają rozmiar poniżej 50 μm. 

podpis: nowoczesna, zespolona dioda Mini LED 

Jakie są zalety diod Mini LED w podświetleniu telewizora? 

Mniejszy rozmiar diod Mini LED oznacza, że na tej samej powierzchni można ich umieścić  więcej — znacznie więcej niż tradycyjnych diod LED. Z kolei więcej diod oznacza więcej niezależnych stref, które są przyciemniane lub wygaszane, a to oznacza większą precyzję w sterowaniu światłem. To wszystko może dać ciemniejszą czerń i bardziej kontrastowy obraz.  

podpis: podświetlenie Mini LED w telewizorze 

Co o Mini LED mówią sami producenci telewizorów? 

Dla przykładu, tako rzecze Sony: 

WYIMEK 

Telewizory Mini LED strefowo sterują podświetleniem, by zapewnić dobrą widoczność jasnych i ciemnych obszarów — tak jak w modelach Full Array LED. Diody Mini LED są jednak o wiele mniejsze i gęściej ułożone, wymagają więc znacznie dokładniejszego sterowania. Telewizory Mini LED Sony wykorzystują nasz własny, bardzo dokładny system sterowania podświetleniem o nazwie XR Backlight Master Drive. To właśnie dzięki niemu oglądasz obraz o możliwie najlepszym i najdokładniejszym kontraście, niemal bez poświaty. […] XR Backlight Master Drive to firmowa technologia Sony, która w połączeniu z naszym algorytmem lokalnego wygaszania precyzyjnie, indywidualnie steruje tysiącami maleńkich, gęsto ułożonych diod LED. To dzięki niej możliwe jest uzyskanie niespotykanego dotąd zakresu dynamicznego z niezwykle głęboką czernią i olśniewającymi światłami. 

Jak możemy sklasyfikować podświetlenia Mini LED? 

Aktualnie w telewizorach można wyróżnić dwa rodzaje podświetleń Mini LED: 

1. bezpośrednie 

2. krawędziowe 

W telewizorach Mini LED dominującym rozwiązaniem jest podświetlenie bezpośrednie, a krawędziowe będzie miało swój debiut w roku 2025 telewizorach Samsung Frame Pro. Na razie nie znamy szczegółowych informacji technicznych o tym drugim rozwiązaniu. W związku z tym kwestią otwartą pozostaje, czy będzie to podświetlenie jedno- czy raczej wielokrawędziowe i czy producent zdecyduje się na wprowadzenie jakiejś formy lokalnego wygaszania umieszczonych krawędziowo diod Mini LED. 

podpis: poglądowy widok diod Mini LED z soczewkami (źródło: Sony) 

Czym różnią się między sobą telewizory Mini LED? 

Różnice dotyczą: 

• liczby diod; 

• rodzaju diod; 

• liczby stref; 

• liczby diod przypadających na jedną strefę; 

• sposobów montażu diod (POB, CPB, COG itd.); 

• budową podświetlenia (monolityczne lub segmentowe); 

• sterownikami diod LED; 

• algorytmami wykorzystywanymi do sterowania pracą podświetlenia; 

• rodzajem wyświetlacza LCD podpiętego do podświetlenia Mini LED (VA lub ADS/IPS). 

Powyższe różnice sprawiają, że występują bardzo duże różnice w jakości obrazu pomiędzy telewizorami Mini LED. Na przykład telewizory Mini LED oparte o niskokontrastowe matryce LCD typu ADS będą z reguły miały niższy kontrast i większe, tj. bardziej widoczne aureole (ang. halo, blooming) niż telewizory Mini LED wykorzystujące wysokokontrastowe matryce LCD typu VA. 

Co gorsza, większa liczba stref wcale nie oznacza, że telewizor Mini LED będzie oferował lepszy obraz od rywala mającego mniej stref. Znane są przypadki, gdy w trudnych i wymagających scenach telewizor z 24-strefowym podświetleniem LED oferował lepszy, bardziej zbliżony do oryginału obraz niż teoretycznie bardziej zaawansowany telewizor ze 120-strefowym podświetleniem Mini LED. 

Bardzo wiele zależy tu od algorytmów analizujących wejściowy sygnał wizji i sterujących pracą podświetlenia. Przykład działania kiepskich algorytmów przedstawia animowany GIF poniżej. 

Jakie określenia i nazwy stosują producenci na określenie swoich telewizorów Mini LED? 

Producenci chcą wyróżnić swoje rozwiązania, w związku z czym stosują własne nazwy na określenie rozwiązań z Mini LED: 

• Hisense  ̶  ULED Mini LED;

• LG  ̶  QNED Mini LED;

• Philips  ̶  The Xtra;

• Samsung  ̶  Neo QLED;

• Sharp  ̶  XLED;

• TCL  ̶  QD-Mini LED.

Czy telewizory Mini LED mają jakieś wady? 

Doskonałych rozwiązań technicznych nie ma, w związku z czym również i telewizory Mini LED mają kilka wad: 

• pierwszą jest wyższy koszt produkcji wynikający nie tylko z kosztu mniejszych zaawansowanych diod, lecz także kosztu bardziej zaawansowanego sterownika (ang. LED driver); wyższy koszt produkcji; 

• wyższy będzie także koszt ewentualnych napraw tego typu podświetlenia; w skrajnych przypadkach, tj. w przypadku bardzo zaawansowanego podświetlenia z tysiącami diod Mini LED naprawa uszkodzonych diod może nie być możliwa i może się okazać, że konieczna będzie wymiana całego podświetlenia, co jest z reguły bardzo kosztowne. 

podpis: konstrukcja telewizora Mini LED (źródło: TCL) 

Czy telewizor Mini LED jest zawsze lepszy od telewizora z podświetleniem tradycyjnym? 

Niekoniecznie. Na rynku są telewizory Mini LED, które mają zaledwie 100-120 niezależnych stref. Takie podświetlenia spotyka się najczęściej w tańszych i mniej zaawansowanych seriach telewizorów Mini LED danego producenta. Z drugiej strony, jeżeli porównamy taki telewizor Mini LED z kilkuletnim telewizorem mającym np. 600-strefowe  podświetlenie, ale na większych tradycyjnych diodach, to może się okazać, że telewizor Mini LED może oferować niższy kontrast niż starszy model, ale z większą liczba tradycyjnych diod LED. Inaczej mówiąc, samo zastosowanie nowszego rozwiązania jakim jest Mini LED nie gwarantuje niczego, a tym bardziej obrazu najwyższej jakości. Wszystko zależy od implementacji w konkretnym modelu telewizora.

Co warto kupić telewizor Mini LED? 

Tak, ale oczywiście dobry telewizor z zaawansowanym podświetleniem Mini LED sterowanym przez dopracowane algorytmy. 

podpis: nowoczesna soczewka dla diod Mini LED (źródło: TCL) 

Jakie modele telewizorów Mini LED polecamy? 

Na podstawie przeprowadzonych testów polecamy kilka wybranych modeli telewizorów Mini LED: 

Hisense 50U6NQ 

• przekątna: 50 cali 

• wyświetlacz: LCD VA 4K 

• podświetlenie: 128 stref 

• kontrast: 6650:1 

Zobacz recenzję Hisense 50U6NQ 

Hisense 50U6NQ jest stosunkowo niewielkim, lecz zaskakującym telewizorem, który oferuje bardzo dużo za naprawdę niewiele. Jego najważniejsze zalety to czerń i kontrast, aż 128 stref podświetlenia, niezłe algorytmy wygaszania diod LED, poszerzona paleta barw, niski input lag oraz szybki żwawy system operacyjny. Telewizor ten sprawdzi się podczas oglądania telewizji oraz, szczególnie dobrze, podczas seansów filmowych w warunkach domowego kina. 

Samsung 55QN85D 

• przekątna: 55 cali 

• wyświetlacz: LCD VA 4K 

• podświetlenie: 120 stref 

• kontrast: 20026:1 

Zobacz recenzję Samsung 55QN85D

Samsung 55QN85D jest telewizorem z podświetleniem Mini LED, który ma sporo do zaoferowania: 120 niezależnych stref podświetlenia, wysoki współczynnik kontrastu i głęboką czerń. Jego inne zalety to stabilny system operacyjnym szybkie działanie i asystent rozpoznający język polski. Jednakże główną zaletą są dopracowane algorytmy wygaszania i zarządzania diodami LED, które deklasują wielu rywali. 

Sony 75XR90 (Bravia 9) 

• przekątna: 75 cali 

• wyświetlacz: LCD VA 4K 

• podświetlenie: 1920 stref 

• kontrast: 13692:1 

Zobacz recenzję Sony 75XR90

75-calowa Bravia 9 z serii XR90 to telewizor najwyższej klasy, który zadowoli wymagających użytkowników i koneserów. Dzięki fenomenalnie wysokiej jasności ten zaawansowany ekran sprawdzi się w niemalże każdym jasnym salonie. Ponadto, dzięki głębokiej czerni i wysokiemu kontrastowi Sony 75XR90 będzie czuć się jak ryba w wodzie w warunkach domowego kina. Dodajmy do tego potężne brzmienie, świetne multimedia i szybko działający system operacyjny, a obraz tego giganta będzie niemal kompletny. 

Autor poradnika: Tomasz Chmielewski 

Lista telewizorów przetestowanych przez Tomasza Chmielewskiego w Geex 

Więcej telewizorów z podświetleniem Mini LED znajdziesz w x-kom