QLED – co to jest? Czym wyróżnia się technologia QLED?

Co to jest QLED?

QLED jest niezastrzeżonym znakiem towarowym firmy Samsung Electronics stosowanym również przez innych producentów telewizorów. QLED oznacza dosłownie  Quantum dot LED, czyli rozwiązanie, które łączy w sobie kropki kwantowe oraz diody LED. Jednakże najczęściej termin QLED jest używany w stosunku do telewizorów, które wykorzystują to rozwiązanie. 

Czym są kropki kwantowe?

Kropki kwantowe to malutkie cząsteczki (nanocząstki), które potrafią modyfikować padające na nie światło. Modyfikacja polega na konwersji na światło o innej długości fali, jak to pokazuje schemat poniżej.

Większe kropki kwantowe emitują fale o większej długości, podczas gdy mniejsze kropki kwantowe – fale o mniejszej długości. Dobierając wielkość kropek, można precyzyjnie kontrolować właściwości emitowanej fali światła.

Jak działają kropki kwantowe w telewizorach?W telewizorach stosuje się albo zielone, albo czerwone kropki kwantowe, albo oba ich rodzaje łącznie. To właśnie kropki kwantowe zamieniają (konwertują) niebieskie światło ze źródła (podświetlenia) na światło zielone i czerwone. 

Mieszaninę obu ww. rodzajów kropek kwantowych umieszcza się w specjalnej folii, która stanowi część wyświetlacza telewizora. Folia ta nosi nazwę QDEF (ang. Quantum Dot Enhancement Film) i umieszcza się ją przed (patrząc od przodu ekranu) prowadnicą światła (na schemacie: Plastic LGP), której zadaniem jest równomierne rozprowadzanie światła z niebieskich diod LED.

Warto zaznaczyć, że gęstość kropek kwantowych jest dobrana tak, aby nie konwertowały one całego światła, lecz aby otrzymywać na wyjściu zarówno promieniowanie czerwone, zielone, jak i niezmienioną część promieniowania niebieskiego. Po przejściu przez QDEF otrzymujemy zatem światło białe o specyficznym widmie emisyjnym, które następnie jest filtrowane na poziomie subpiksela przez tradycyjne, znane z telewizorów LCD, filtry kolorów (na schemacie: Color Filter).

W teorii kropki kwantowe pozwalają uzyskać bardzo czyste (tj. o wąskiej linii widmowej) kolory podstawowe RGB (czerwony, zielony, niebieski) o dużym nasyceniu, a tym samym szeroką paletę barw. W praktyce coraz częściej spotyka się tylko jeden rodzaj kropek kwantowych (np. zielone), a zamiast czerwonych kropek kwantowych stosuje się czerwony fosfor KSF/PSF. 

Czy to kropki kwantowe tworzą kolory w telewizorach QLED?

Nie. Wbrew powszechnej opinii ostateczne kolory podstawowe RGB powstają w filtrach koloru, natomiast kropki kwantowe pozwalają optymalnie dopasować widmo światła białego do tych filtrów.

Czy to prawda, że kropki kwantowe zawierają substancje szkodliwe dla zdrowia? 

Pierwsze generacje kropek kwantowych zawierały kadm. Obecnie w wielu telewizorach kadm został zastąpiony przez związki mniej szkodliwe lub nieszkodliwe dla zdrowia. Warto jednakże zaznaczyć, że kropki kwantowe oparte na kadmie oferowały czystsze barwy (tj. o smuklejszej linii widmowej), co z kolei pozwalało uzyskać bardziej nasycone kolory niż w innych rozwiązaniach (np. InGa). 

Która firma zastosowała kropki kwantowe po raz pierwszy?

Pierwszymi seryjnymi telewizorami z kropkami kwantowymi dostępnymi w sprzedaży były modele Sony Bravia z serii X9 i W9 z roku 2013.

Mówią, że QLED-y to elcedeki na sterydach. Czy to prawda?

Jeżeli uznać, że, w potocznym rozumieniu, sterydy powiększają niektóre rzeczy, to przy takim założeniu, QLED-y, które mają powiększoną paletę barw w stosunku do zwykłych elcedeków, z pewnością można określać tym mianem.

W jakiej rozdzielczości dostępne są telewizory QLED?

Telewizory QLED są dostępne z ekranami o rozdzielczości 4K lub 8K.

Którzy producenci mają w swojej ofercie telewizory QLED?

Znak towarowy QLED był początkowo zastrzeżony dla jego pomysłodawcy, czyli firmy Samsung Electronics. Koreański producent postanowił jednakże szerzej promować to rozwiązanie i udostępnić prawo do tego znaku towarowego tym producentom, którzy wprowadzają na rynek telewizory wykorzystujące kropki kwantowe. W tym celu w kwietniu 2017 roku powołano do życia QLED Alliance (ang. dosł. QLED-owe Przymierze). Jego założycielami byli:

• Samsung (Korea)
• TCL (Chiny)
• Hisense (Chiny)

Aktualnie w naszym kraju telewizory z kropkami kwantowymi znajdziemy w ofercie większości producentów. Jednakże warto zwrócić uwagę, że stosowanie kropek kwantowych nie jest równoznaczne ze stosowaniem nazwy QLED. Inaczej mówiąc, są firmy, które stosują kropki kwantowe, ale nie stosują nazwy QLED w odniesieniu do produkowanych przez siebie telewizorów. 

Co jest lepsze: QLED czy OLED? 

Na to pytanie nie da się odpowiedzieć jednoznacznie, ponieważ w przeciwieństwie do OLED-ów, które są bardziej spójne i jednolite pod względem technicznym, telewizory QLED wykorzystują tak wiele różnych rozwiązań technicznych, że samo zastosowanie kropek kwantowych schodzi na dalszy plan. Inaczej mówiąc, o ile wszystkie telewizory OLED oferują głęboką czerń i wysoki kontrast, to telewizory QLED dzielą się na dwa główne rodzaje: te oparte na wysokokontrastowych matrycach LCD typu VA oraz te, które wykorzystują niskokontrastowe matryce LCD typu ADS/IPS. A te ostatnie nie mają niestety szans w starciu z OLED-ami, bowiem zastosowanie kropek kwantowych nie ma wpływu na kontrast i nie jest w stanie skompensować niskiego kontrastu natywnego matrycy ADS/IPS. 

Czym różnią się dostępne telewizory QLED między sobą? 

Telewizory QLED nie są jednolite pod względem technicznym, a różnice dotyczą następujących podzespołów: 

• wyświetlacz LCD (VA lub ADS/IPS) 

• podświetlenie (LED lub Mini LED; krawędziowe, bezpośrednie bezstrefowe lub bezpośrednie wielostrefowe) 

• sposób konwersji za pomocą kropek kwantowych (czerwone, zielone lub oba naraz) 

• obecność fosforu PSF/KSF lub jego brak 

• rodzaj i klasa sterownika diod LED 

• procesor obrazu 

Różnice w powyższych podzespołach mają duży i istotny wpływ na jakość obrazu, jaką oferuje konkretny telewizor QLED.  

Co to jest Neo QLED? 

Jest to określenie telewizorów QLED firmy Samsung, w których zastosowano podświetlenie Mini LED. Telewizory te weszły na rynek w roku 2021 i można je rozpoznać po tym, że w oznaczeniu zamiast litery „Q” mają „QN” (np. 55QN85A). 

podpis: jeden z pierwszych Neo QLED-ów. 

Ciekawostka: w dwóch pierwszych generacjach serii QN85 (A i B) producent stosował niskokontrastowe matryce ADS, ale później porzucił tego typu panele na rzecz wysokokontrastowych LCD VA (serie QN85C i QN85D). 

Co to jest QLED Dual LED? 

Jest to określenie telewizorów QLED firmy Samsung, w których zamiast czerwonych kropek kwantowych zastosowano diody LED emitujące światło barwy czerwonej. Rozwiązanie to jest prostsze i tańsze w produkcji, ale nie oferuje tak dobrych parametrów obrazu jak „pełnoprawne QLED-y”, w związku z czym stosowane jest w tańszych i najtańszych QLED-ach tej marki (np. serie Q6x i Q7x). Pomimo tego wiele modeli Dual LED to całkiem udane telewizory. 

Co to jest QLED Pro i Premium QLED? 

Są to określenia stosowane prze firmę TCL w odniesieniu do niektórych modeli telewizorów tej marki. Są to terminy marketingowe, które wydają się nie mnieć żadnego bezpośredniego powiązania z konkretnymi rozwiązaniami czy parametrami technicznymi. Dla przykładu: producent stosuje oznaczenie „premium QLED” w stosunku do modeli z serii C655, które nie są telewizorami klasy podstawowej, a nie premium. 

Co to jest QD-Mini LED? 

Jest to określenie stosowane przez firmę TCL w odniesieniu do tych produkowanych przez siebie modeli telewizorów, które wykorzystują kropki kwantowe i podświetlenie Mini LED jednocześnie. Modele QD-Mini LED konkurują bezpośrednio np. z telewizorami Neo QLED firmy Samsung czy ULED Mini LED firmy Hisense.  

Co to jest QNED? 

Jest to konkurencyjne wobec terminu QLED określenie stosowane przez firmę LG Electronics w odniesieniu do produkowanych przez nią telewizorów wykorzystujących kropki kwantowe. 

Co to jest QNED evo? 

Jest to określenie stosowane przez firmę LG Electronics w odniesieniu do nowej generacji telewizorów QNED wprowadzonej na rynek w roku 2025. Zamiast kropek kwantowych telewizory te mają wykorzystywać rozwiązanie o nazwie Dynamic QNED Color Solution. Producent tak oto zachwala zalety tego rozwiązania: 

Ponieważ w chwili zamykania niniejszego artykułu nie zostały opublikowane żadne recenzje telewizorów QNED evo, trudno powiedzieć na czym ono polega i jakim stopniu wpływa na jakość reprodukcji barw. 

Co to jest ULED? 

Jest to termin stosowany przez chińską firmę Hisense do określenia telewizorów tej marki, które zdaniem producenta są bardziej zaawansowane niż zwykłe QLED-y. Na przykład seria U6NQ z roku 2024 określana jest mianem ULED, podczas gdy uplasowana w gamie zaraz poniżej seria E7NQ Pro to już „tylko” QLED. 

Co to jest matryca QLED? 

Jest to termin marketingowy stosowany przez niektórych producentów oraz dziennikarzy. W rzeczywistości, gdybyśmy rozebrali telewizor QLED, okazałoby się, że taki element czy komponent po prostu realnie nie istnieje. Inaczej mówiąc, diody LED są jednym z komponentów, a folia z kropkami kwantowymi [QDEF] jest odrębnym elementem, a coś takiego jak „matryca QLED” po prostu nie istnieje. 

Co to jest Real QLED? 

Real QLED oznacza dosłownie „prawdziwy QLED” i jest to inicjatywa zapoczątkowana przez firmę Samsung w roku 2024 w odpowiedzi na kontrowersje związane z produkcją i sprzedażą przez niektórych jej rywali telewizorów QLED pozbawionych kropek kwantowych. Według informacji na marzec 2025 nie było jeszcze wiadomo czy firma Samsung zdecyduje się oznaczać konkretne modele swoich telewizorów na rok 2025 określeniem „Real QLED”, czy też raczej poprzestanie na ogólnym określaniu wszystkich swoich QLED-ów tym mianem. 

Najważniejsze informacje, które warto wiedzieć o technologii QLED:

✅ Czym jest QLED? Telewizory z ekranami LCD wzbogacone o kropki kwantowe (Quantum Dot), poprawiające nasycenie kolorów i zakres barw.

✅ Jak działają kropki kwantowe? Zamieniają niebieskie światło LED na czerwone i zielone, tworząc wysokiej jakości światło białe, które następnie trafia do filtrów RGB.

✅ Rodzaje matryc: Dostępne z wysokokontrastowymi matrycami VA lub niskokontrastowymi ADS/IPS – typ matrycy znacząco wpływa na jakość obrazu.

✅ Podświetlenie LED vs Mini LED: Modele premium (np. Neo QLED Samsunga, QD-Mini LED TCL) używają precyzyjnego podświetlenia Mini LED, oferując lepszą jasność i kontrast.

✅ QLED Dual LED: Ekonomiczne modele Samsunga, które zamiast czerwonych kropek kwantowych stosują czerwone diody LED.

✅ Rozdzielczości: Telewizory QLED dostępne są w wersjach 4K i 8K.

✅ QLED vs OLED: QLED-y oferują wyższą jasność, ale OLED-y zapewniają głębszą czerń i jednolity, wysoki kontrast.

✅ Bezpieczeństwo kropek kwantowych: Nowsze generacje są wolne od szkodliwego kadmu, choć wcześniej używane kadmowe dawały czystsze barwy.

✅ Inne nazwy marketingowe: QNED (LG), ULED (Hisense), Premium QLED/QLED Pro (TCL) – oznaczenia marketingowe bez żadnego istotnego znaczenia technicznego.

Telewizory QLED znajdziecie w ofercie x-komu

Autor poradnika: Tomasz Chmielewski

Lista telewizorów przetestowanych przez Tomasza Chmielewskiego w Geex