Jak fotografować smartfonem? ABC fotografii mobilnej

Jaki smartfon do zdjeć kupić? Na co zwrócić uwagę?

Wydawałoby się, że im więcej megapikseli, tym lepiej, prawda? Otóż nic bardziej mylnego. Owszem, są one ważne, ale ich liczba nie decyduje bezpośrednio o jakości zdjęcia, a bardziej o jego rozmiarze. Liczba megapikseli ma zatem znaczenie, jeśli planujesz wywoływać uwiecznione smartfonem zdjęcia. Kupując smartfon z zamiarem używania go wyłącznie do fotografowania, musisz mieć na uwadze, że na jakość zdjęć wpływa szereg innych opcji, funkcji i czynników, które dzięki dzisiejszej technologii masz na wyciągnięcie ręki. Wybierając sprzęt dla siebie, zwróć uwagę na: 

• Rozmiar matrycy – wyrażany jest w calach. Im jest on większy, tym więcej światła przechwyci matryca. Dziś smartfony najczęściej wyposażane są w aparaty główne z matrycą 1/1.56”, 1/1.7” lub 1/1.22”. Dla Ciebie najważniejszą informacją będzie fakt, że im mniejsza druga cyfra w zapisie, tym większa matryca. I tak, z wymienionych przykładów najlepszym wyborem będzie aparat z matrycą 1/1.22", choć obecnie można już znaleźć smartfony z matrycą o wielkości aż 1”. Pozostałe obiektywy (szerokokątny lub teleobiektyw) będą już miały dużo mniejsze matryce, np.: 1/3.5” czy 1/2.8”.
• Wielkość piksela – jest powiązana z liczbą megapikseli i rozmiarem matrycy. Im więcej pikseli musi się zmieścić na niewielkiej matrycy, tym mniejszy jest pojedynczy piksel. Dziś w większości smartfonów piksele mają rozmiar około 0,6 lub 1 μm. Nie są to duże wartości, dlatego dla poprawy jakości zdjęć (zwłaszcza jasności i szczegółowości tych w słabym oświetleniu) stosuje się technologię łączenia pikseli. Powiększone do 2,4 μm czy 3,2 μm przechwytują więcej światła, a tym samym rejestrują więcej detali kadru. Połączenie sąsiadujących pikseli w jeden większy wiąże się natomiast ze zmniejszeniem rozdzielczości, najczęściej do 12 Mpix.
• Jasność obiektywu – wyrażana za pomocą liczb poprzedzonych literką f. Im niższa wartość, tym większa jasność i lepszy obiektyw. Smartfon z obiektywem o przysłonie f/1.8 lepiej sprawdzi się w trudnych warunkach oświetleniowych i w nocy niż ten z przysłoną f/2.2. Są to najpopularniejsze wartości przysłony, ale dziś występują już modele z bardzo jasnymi obiektywami na poziomie f/1.5.
• Stabilizacja obrazu – większość smartfonów wyposażonych jest w cyfrową stabilizację obrazu. Zmienia ona jedynie parametry wykonywanych zdjęć np. czułość ISO w celu uzyskania krótszego czasu naświetlania. Przekłada się to jednak niestety na obniżenie jakości zdjęcia. Zdecydowanie lepszy jest stabilizator optyczny, który skutecznie niweluje drgania i pomaga w wykonywaniu nieporuszonych ujęć. We flagowych modelach OIS jest obecnie normą, a producenci skupiają się na znalezieniu jeszcze lepszych rozwiązań. W tym celu zwiększają możliwy zakres ruchu obiektywu, a nawet stosują wbudowane gimbale.
• Możliwość regulowania ustawień ekspozycji – nawet najlepszy aparat nie przewidzi, na czym w danym ujęciu zależy Ci najbardziej. Ręczna regulacja parametrów aparatu daje Ci większą swobodę. Możesz dostosować ustawienia tak, aby otrzymać jak najlepszy efekt.

Producenci telefonów nie zawsze podają powyższe dane w opisach produktów. Dlatego przed zakupem warto poszukać ich w sieci, w recenzjach lub wśród opinii innych, doświadczonych użytkowników. Wiedza w tym zakresie pozwoli wybrać smartfon z aparatem o wielu możliwościach.

Zobacz również wielki test smartfonów, w którym redaktorzy portalu Geex porównali aparaty 19 flagowych modeli. To zdecydowanie ułatwi wybór najlepszego dla siebie modelu.

 

Wielki test smartfonów 2023

Jak robić dobre zdjęcia smartfonem?

Większość zasad fotografowania smartfonem nie różni się od pracy z klasycznym aparatem. Samo wycelowanie aparatu i naciśnięcie spustu migawki nie zawsze daje zadowalające efekty. Wystarczy jednak, że skorzystasz z poniższych wskazówek, a Twoje zdjęcia wyróżnią się w social mediach i zachwycą wszystkich, którzy będą je oglądać. Do dzieła!

Trzymaj smartfon stabilnie

Podczas zdjęć trzymaj smartfon stabilnie. Najlepiej obiema rękami, aby uniknąć rozmazania zdjęcia. Pewny chwyt może być utrudniony przez sposób zwolnienia migawki, czyli konieczność kliknięcia konkretnego punktu na ekranie. Są na to dwa rozwiązania. W roli przycisku migawki możesz użyć bocznego klawisza – z reguły w smartfonach tę funkcję ma przypisany przycisk regulacji głośności. Niektóre smartfony pozwalają też na zmianę położenia przycisku migawki na ekranie. Wystarczy go chwilę przytrzymać i przeciągnąć w wygodne miejsce.

Stabilizacja to jedno, ale warto pamiętać również o tej podstawowej zasadzie: fotografuj w poziomie, zwłaszcza szerokie obiekty. Zagospodarujesz w ten sposób cały kadr. Ponadto pokaz zdjęć na telewizorze czy laptopie będzie dużo przyjemniejszy, gdy poziome zdjęcie wypełni cały ekran.

Fotografowanie w pionie ogranicz do utrwalania wysokich obiektów oraz selfie, które trudno wykonać, trzymając telefon oburącz. Takie zdjęcie będzie też odpowiednie na social media, ale już do wydruku lepsze będą fotografie poziome.

Niezmiennie jednak w obu przypadkach pamiętaj, że chwyt smartfona musi umożliwiać Ci swobodne operowanie palcami jednej dłoni, aby zmieniać tryby lub parametry aparatu.

Nie kadruj zdjęcia w centralnym punkcie

Intuicyjnie ustawiasz kadr tak, aby najważniejszy obiekt był na środku? Nie ma w tym nic złego. Istnieje jednak wiele ciekawszych metod kadrowania. Do najprostszych należy trójpodział, w którym cztery linie dzielą kadr na dziewięć równych prostokątów. Miejsca przecięcia linii to tzw. mocne punkty, w których należy umieścić najważniejsze elementy zdjęcia. Drugą metodą jest złoty podział, w którym miejsca przecięcia linii leżą bliżej siebie. Wypróbuj jedną z nich, a Twoje fotografie będą zdecydowanie atrakcyjniejsze dla odbiorców.

Dziś w każdym smartfonie, w ustawieniach aparatu, bez problemu włączysz podgląd siatki trójpodziału na ekranie. A niektóre modele oferują nawet podgląd złotej spirali Fibonacciego. To metoda oparta na zasadzie złotego podziału. Skomponowanie zdjęcia z wykorzystaniem tych mocnych punktów i zamknięcie kadru w ramy spirali, sprawia, że zdjęcia są wręcz hipnotyzujące. Oprócz tego flagowce korzystające z zaawansowanych algorytmów AI zaproponują nawet inteligentne wskazówki i pokierują jak ustawić aparat, by uzyskać najlepsze ujęcie.

Mocne punkty w praktyce

W mocnych punktach umieszczaj elementy zdjęcia, które chcesz wyróżnić. W zdjęciach portretowych mogą to być oczy, a na zdjęciach ulicznych samochody. Fotografując krajobrazy, staraj się umieszczać linię horyzontu na jednej z poziomych linii. Gdy już nabędziesz wprawy, pamiętaj, że nie musisz ściśle trzymać się mocnych punktów. Eksperymentuj z liniami siatki i łącz ze sobą elementy. Tylko w ten sposób uchwycisz niezapomniane i oryginalne kadry.

Jak zrobić udany portret na wakacjach i nie tylko?

W zdjęciach portretowych z wakacji najważniejsze jest tło. Chcemy przecież przede wszystkim pochwalić się, w jak pięknym miejscu jesteśmy. Tutaj doskonale sprawdzi się metoda trójpodziału i mocnych punktów. Bardzo istotne będzie również odpowiednie wykadrowanie postaci.

• Zdecyduj, jak duża część sylwetki ma być ujęta na zdjęciu. Najpopularniejsze typy to: portret do ramion, od pasa w górę, portret trzy/czwarte i portret całej postaci.
• Nie kadruj centralnie i zachowaj przestrzeń wokół modela. Zostaw więcej miejsca po tej stronie, w którą obrócona jest sylwetka lub gdzie skierowany jest wzrok portretowanej osoby. Pamiętaj jednak o pozostawieniu wolnej przestrzeni także po drugiej stronie i nad głową. Nie ucinaj kadru na czubku głowy czy wzdłuż ręki.
• Zwróć uwagę na linie cięcia kadru. Jeśli na portrecie ma być ujęta tylko część sylwetki, nie kadruj zdjęcia na linii stawów. Portret będzie wyglądał bardziej naturalnie, gdy granica będzie przebiegać w połowie uda czy ramienia, a nie na kolanie lub łokciu. Przy bliskich kadrach pamiętaj, by nie „ucinać” samej głowy, ale zostawić jeszcze fragment ramion.
• Staraj się robić proste kadry. Warto kierować się linią horyzontu i umieszczać ją na jednej z poziomych linii trójpodziału. Natomiast jeśli chcesz dodać dynamiki do zdjęć, przechylaj je o około 30 stopni. Zbyt małe przechylenie może wyglądać przypadkowo, a zbyt duże kiczowato.
• Drugi plan zazwyczaj wybieramy jako pierwszy i ustawiamy się na jego tle. Jednak wybór ładnego miejsca to jeszcze nie wszystko. Są detale, które mają ogromny wpływ na końcowe zdjęcie. Przede wszystkim ustaw portretowane osoby tak, aby budynki, gałęzie drzew, inne elementy infrastruktury czy sylwetki ludzi spacerujących w tle nie wyłaniały się zza nich w dziwny sposób, np. nie wyglądały, jakby wychodziły z głowy.

Przed zrobieniem zdjęcia zdecyduj też, czy tło ma być ostre, czy rozmyte, a jeśli tak, to w jakim stopniu. Ostrość zachowasz, wybierając standardowy tryb w aparacie smartfona, natomiast rozmycie dostosujesz w trybie portretowym.

Nie przejmuj się, jeśli osoba, którą poprosiłeś o zrobienie zdjęcia, nie zastosowała powyższych zasad. Gotową fotografię zawsze możesz edytować w aplikacji fotograficznej, w popularnej usłudze Google Zdjęcia, a nawet w galerii smartfona. Dzisiejsze modele oferują bowiem bardzo wiele możliwości postprodukcji. A często dla osiągnięcia odpowiedniego efektu wystarczy tylko lekko przyciąć zdjęcie tak, aby postacie znalazły się w miejscu mocnych punktów, a linia cięcia kadru przebiegała w odpowiednich miejscach.

Jeśli wiesz, że będziesz edytować zdjęcie, np. wycinać jego fragmenty, przełącz tryb aparatu na maksymalną rozdzielczość. Wówczas proces postprodukcji będzie łagodniejszy dla jakości fotografii.

Pamiętaj o oświetleniu

W smartfonach pomiar światła odbywa się na dwa sposoby. Poprzez ręczny wybór danego trybu lub wskazanie na wyświetlaczu punktu ostrości, który zmienia dodatkowo punkt pomiaru światła. Przy dobrym świetle dobrze poradzi sobie nawet średniopółkowy telefon. Natomiast największym wyzwaniem dla Twojego smartfona będzie sesja nocna. We flagowych modelach niewielkie matryce wspomaga sztuczna inteligencja, która w czasie rzeczywistym poprawia ciemne kadry. Jest też kilka trików, które możesz wykorzystać w sytuacji trudnych warunków oświetleniowych.

Proste sposoby na zbyt jasne lub zbyt ciemne zdjęcia

Zmagasz się z problemem prześwietlonych lub zbyt ciemnych zdjęć? Oto kilka porad na każdą porę dnia:

• Nie fotografuj pod słońce – choć najlepsze fotograficzne smartfony mają zaawansowany HDR, który dba o odpowiednie odwzorowanie najciemniejszego i najjaśniejszego punktu kadru, może on sobie nie poradzić z tak silnym źródłem światła. Najlepiej zatem fotografując, ustaw się tak, aby mieć słońce za plecami lub z boku. Często wystarczy zmienić ustawienie o kilka kroków, by fotografowana osoba była równomiernie oświetlona.
• Przetestuj dostępne tryby aparatu – jeśli zdjęcie pomimo zmiany miejsca wciąż jest ciemne.
• Użyj trybu HDR – jeśli jedna część zdjęcia jest zacieniona, a druga rozjaśniona. Aparat wykona wtedy kilka zdjęć z różną ekspozycją i połączy je w jedno. Fotografia zachowa więcej szczegółów zarówno w oświetlonych, jak i ciemnych miejscach. Korzystając z trybu HDR, pamiętaj, aby trzymać aparat stabilnie lub skorzystaj ze statywu. Nawet drobne poruszenie wystarczy, aby rozmazać zdjęcie.
• Zrezygnuj z AWB – czyli automatycznego balansu bieli. Jeśli obiekt wydaje się pozbawiony kolorów, ustaw ten parametr ręcznie. Postaraj się zbliżyć kolor na wyświetlaczu do naturalnego koloru fotografowanego obiektu. Możesz też wyregulować kontrast, nasycenie oraz ostrość w trybie PRO aparatu.
• Dostosuj ręcznie wartość ekspozycji EV – czyli poziom naświetlenia zdjęcia. Im mniejsza wartość ekspozycji, tym kadr będzie ciemniejszy. I odwrotnie: im większa wartość ekspozycji, tym zdjęcie będzie jaśniejsze.
• Edytuj czułość matrycy na światło ISO – mała czułość zapewnia lepszą jakość zdjęć i wierniejsze oddanie kolorów. Przy dziennym świetle ustaw niską wartość ISO. Z kolei podczas pochmurnych dni i w zdjęciach nocnych spróbuj stopniowo zwiększać czułość. Na zdjęciu mogą pojawić się szumy w postaci zwiększonej ziarnistości zdjęcia. Fotografia nie będzie jednak rozmazana.
• Zmień czas naświetlania – niektóre smartfony pozwalają ustawić czas otwarcia migawki. Im jest on dłuższy, tym więcej światła trafia do matrycy. Czas naświetlania wyrażony jest w ułamkach sekund. Jeśli na aparacie wyświetlana jest informacja „115”, oznacza to, że czas naświetlania wyniesie 1/115 sekundy. Pamiętaj, że wszystkie zmiany w kadrze, które zajdą w trakcie otwarcia migawki, będą widoczne na zdjęciu. Na efekt wpłyną także wszelkie drgania, więc przy dłuższym czasie naświetlania warto ustabilizować telefon za pomocą statywu.
• Wykorzystuj dodatkowe źródła światła – w domu może to być lampka biurkowa. W plenerze elementy otoczenia, np. słupy oświetleniowe, albo zwykła biała kartka, która posłuży jako blenda.
• Wyłącz lampę błyskową – większość smartfonów wyposażona jest w diody LED, które lepiej sprawdzą się jako latarki, a nie źródło dodatkowego światła. Często zdjęcia wykonane z jej użyciem mają chłodną i bladą kolorystykę. Ogranicz użycie lampy do utrwalania tekstu i doświetlania obiektów za dnia. W pozostałych sytuacjach zrezygnuj z niej, by Twoi bliscy nie wyglądali, jak postacie z „The Walking Dead” :)

Obiektyw skierowany na źródło światła, np. słońce lub słup oświetleniowy, sprzyja powstawaniu tzw. efektu flary. Jest to seria niewielkich, kolorowych rozbłysków, układających się w linie. Obiektywy w smartfonach są na to szczególnie podatne ze względu na swój niewielki rozmiar. Możesz go jednak uniknąć, choćby tworząc ręką daszek nad obiektywem. Zasłonisz w ten sposób promienie światła tworzące flarę.

Zobacz też nasz poradnik, jak fotografować latem – burze, plaże i krajobrazy

Stosuj filtry z głową

Przemyślane zastosowanie filtrów może zmienić dobre zdjęcie w świetne zdjęcie. Korzystaj z nich z umiarem, by nie osiągnąć efektu odwrotnego od zamierzonego. Nigdy nie nakładaj też filtrów przed zrobieniem zdjęcia. Lepiej mieć oryginalne zdjęcie, które później można wielokrotnie edytować.

Zadbaj o czystość obiektywu

Pamiętaj o czyszczeniu obiektywu przed zrobieniem zdjęcia. W smartfonie łatwo go zabrudzić, pozostawiając np. odciski palców. Z zabrudzonym obiektywem autofokus może nie działać poprawnie, przez co zdjęcia wyjdą zamazane. Przed każdą sesją przetrzyj obiektyw chusteczką lub ściereczką z mikrofibry.

Używaj zoomu rozważnie

Jeśli twój smartfon nie ma teleobiektywu, to znaczy, że dysponuje jedynie zoomem cyfrowym, który „sztucznie” rozciąga obraz. W efekcie im większe przybliżenie tym zdjęcie bardziej traci na jakości. Jest rozmyte i niewyraźne. W tym wypadku Twoje nogi to najlepszy zoom, więc najlepiej podejdź jak najbliżej obiektu, który chcesz sfotografować.

Jednak dzisiaj jest już wiele smartfonów, które pozwalają na wielokrotne zbliżenie bez uszczerbku na jakości, choć dotyczy to zazwyczaj wyłącznie modeli klasy premium. Są one wyposażone w teleobiektywy, które pozwalają na wykonanie zoomu optycznego (bezstratnego) najczęściej 3-krotnego, a niekiedy nawet 10-krotnego. W takim wypadku spokojnie możesz wspomóc się zoomem, by ująć najlepszy kadr.

Zobacz smartfony z teleobiektywem

Znajdź pomysł na zdjęcie

Przed wykonaniem zdjęcia zastanów się, co chcesz na nim pokazać. Nie każ odbiorcy zgadywać, co jest tematem Twojej fotografii. Myśl nieszablonowo. Fotografuj z różnych perspektyw. Opowiadaj historie i kolekcjonuj wspomnienia. Bez pozowania i sztucznych uśmiechów. Spróbuj uchwycić ruch i rozśmieszyć odbiorców. Zajrzyj na Instagram, Flickr lub Pinterest i przeglądaj blogi poświęcone fotografii. Internet to niekończące się źródło inspiracji. Znajdziesz w nim mnóstwo pomysłów na kolejne kadry i stworzysz swoje wirtualne portfolio.

Eksperymentuj z trybami fotograficznymi

Smartfony są dziś na tyle zaawansowane, że dysponują wieloma trybami foto-video, które pomogą Ci stworzyć oryginalne zdjęcia albo zmontować gotowy filmik na social media. Podstawowe funkcje, które znajdziesz niemal w każdym smartfonie to na przykład:

• Tryb portretowy – oferuje funkcję rozmycia tła w stylu bokeh za portretowaną osobą lub obiektem, w zależności od zdolności smartfona do rozpoznawania konturów. Często znajdziesz tam także funkcje związane z oświetleniem.
• Makro – tryb, który pozwala robić ostre zdjęcia z odległości zaledwie kilku centymetrów od obiektu. Dzięki niemu możesz ująć piękno detali takich jak struktura płatka kwiatu czy owad spijający nektar.
• Tryb PRO – to tam możesz swobodnie operować ustawieniami takimi jak ISO, czas naświetlania czy balans bieli.
• Tryb nocny – automatycznie dostosowuje parametry i funkcje AI, aby zrobić najlepsze zdjęcie w słabym oświetleniu – szczegółowe i jasne.
• Panorama – pozwala zrobić bardzo szerokie zdjęcie poprzez przesuwanie aparatu w linii prostej i łączenie zarejestrowanych kadrów.
• Długi czas ekspozycji – automatycznie dostosowuje parametry, aby efektem było zdjęcie z ostrymi elementami nieruchomymi i rozmazanymi poruszającymi się obiektami lub oświetlonymi elementami (tzw. malowanie światłem).

Jak zrobić idealne selfie?

Najważniejsza zasada dobrego selfie – patrz w obiektyw, a nie w wyświetlacz. W ten sposób nawiązujesz kontakt wzrokowy z odbiorcą. Wzmacniasz charakter swojego zdjęcia. Nie wierzysz? Zrób jedno selfie ze wzrokiem skierowanym w obiektyw i drugie, na którym patrzysz w wyświetlacz. Porównaj efekt. Które zdjęcie lepsze?

6 zasad dobrego selfie

• Postaraj się o maksymalnie stabilny chwyt lub skorzystaj ze statywu.
• Wykorzystuj naturalne światło.
• Zwróć uwagę, by na zdjęciu nie uchwycić swojej wyciągniętej ręki ani ramienia selfie sticka.
• Kluczowa jest naturalność. Niech Twój portret sprawia wrażenie zrobionego „przy okazji”.
• Nie używaj lampy błyskowej. Zwłaszcza przy zdjęciach w lustrze.
• Pamiętaj, by nie przesadzić z liczbą selfie. Publikuj też inne zdjęcia. 

Przydatne gadżety do fotografowania smartfonem

Sam smartfon to nie wszystko. Na rynku znajdziesz dodatkowe akcesoria, które otworzą przed Tobą nowe możliwości. Oto funkcjonalne gadżety, które przydadzą się w kontekście fotografii mobilnej:

Popularne aplikacje mobilne dla fanów fotografii

Na rynku jest dostępnych wiele bezpłatnych aplikacji dla miłośników fotografii. Oto kilka pozycji na systemy Android i iOS, które warto znać:

Najlepsze smartfony i akcesoria do zdjęć

Polecane smartfony do fotografowania

Zobacz również ranking smartfonów z najlepszymi aparatami oraz wielki test aparatów w smartfonach

Polecane akcesoria do fotografowania

Na koniec: złota rada fotografii mobilnej do zapamietania

Podsumowując powyższe, pamiętaj, że bez względu na to, czy jesteś na spacerze, wakacjach czy koncercie – warto traktować aparat w smartfonie tak samo jak profesjonalną lustrzankę. Przy takim podejściu urządzenie w zupełności wystarczy do rozwijania pasji fotografowania. Poznaj możliwości swojego smartfona i zacznij korzystać z opisanych w artykule wskazówek. Gdy już nauczysz się stosować opisane zasady, zacznij je łamać. W ten sposób zrobisz pierwszy krok do odkrycia własnego stylu i zrobisz prawdziwie unikatowe zdjęcia.

Życzymy samych udanych kadrów i mamy nadzieje, że zaszczepiliśmy w Tobie fotograficznego bakcyla. A może od dawna już jesteś pasjonatem mobilnej fotografii? Masz własne sposoby na udane zdjęcia? Chętnie je poznamy – czekamy na Twoje sugestie w komentarzach.