Rodzaje pamięci RAM. DIMM, SODIMM, UDIMM, RDIMM czy CUDIMM – czym się różnią i które najlepsze?

DIMM vs SODIMM. Która pamięć RAM do czego?

DIMM, SODIMM, RDIMM, UDIMM, CUDIMM – brzmi jak nieudolna próba zarejestrowania przypadkowo podsłuchanych i niewyraźnie wypowiadanych słów, które posłużyły do wyprawienia tajemniczego rytuału. Zatem nic dziwnego w tym, że mogą być traktowane na równi z obcowaniem z czarną magią. Ale spokojnie, nie taki diabeł straszny, jak go malują.

Crucial 32GB DDR5 6000MHz CL36 Pro Overclocking

Minimalistycznie wyglądająca pamięć DDR5, która zapewni nieskromne wyniki wydajności dzięki optymalnie dobranym parametrom. Taktowanie 6000 MHz przy opóźnieniach CL36 to gwarancja solidnych osiągów zarówno w aplikacjach, jak i grach.

Sprawdź opinie | Zobacz recenzję

Zacznijmy od podstaw, czyli podziału pamięci RAM na DIMM i SODIMM. Jak najprościej wytłumaczyć różnice między nimi? DIMM to pamięć operacyjna przeznaczona do komputerów osobistych, natomiast SODIMM – do laptopów. Pierwszych nie zamontujesz w notebookach, a drugie nie wejdą do typowych PC (bo do miniaturowych mogą już pasować) – ot, cała magia i jak widać nie czarna.

No może nie cała, bo różnic jest więcej – poznaj najważniejsze:

• DIMM (ang. Dual In-line Memory Module) – to standardowe moduły pamięci RAM dla komputerów osobistych. Słowo Dual odnosi się do pinów, które są po obu stronach modułu. Jest ich tyle samo dla DDR4 i DDR5 (288), ale różnią się one położeniem wycięcia w dolnej części pamięci, dlatego nie pasują do tego samego gniazda na płycie głównej. Z kolei kości mogą być instalowane zarówno po jednej, jak i obu stronach.
• SODIMM (ang. Single In-line Memory Module) – to standardowy typ pamięci RAM dla laptopów i minikomputerów, który ma połowę długości modułu DIMM. Ich budowa – poza kompaktowym formatem, który zmniejsza liczbę pinów (w DDR4 260, a w DDR5 – 262) – jest dość zbliżona.

Co ważne, te standardy nie mówią absolutnie nic o osiągach pamięci RAM. Tak naprawdę opisują jedynie budowę fizyczną modułu. Jednak kolejne rodzaje mogą już sugerować nieco więcej. Ale po kolei – jakie są jeszcze typy pamięci? Poznaj w tym poradniku najważniejsze z nich.

Odkryj pamięci RAM DIMM i SODIMM od firmy Crucial

 

Crucial 32GB DDR4 3200MHz

Energooszczędna pamięć RAM o optymalnej wydajności, na którą wpływ mają wysokie taktowania. Duża pojemność do laptopów wyposażonych w DDR4 sprawi, że w laptopie jej nie zabraknie w wielu różnych, nawet bardziej wymagających zastosowaniach.

Sprawdź opinie

Crucial 16GB DDR4 3200MHz CL22

Laptopowa pamięć w standardzie DDR4 o taktowaniu 3200 MHz i opóźnieniach CL22.

Sprawdź opinie

Crucial 32GB DDR5 5600MHz CL46

Pamięć przeznaczona do notebooków wyposażonych w nowoczesną pamięć DDR5. Cechuje się ona taktowaniami 5600 MHz i opóźnieniami CL46.

Sprawdź opinie

Crucial 32GB DDR5 4800MHz CL40

Pamięć DDR5 o typowych parametrach: 32 GB o taktowaniu 4800 MHz i opóźnieniach CL40.

Sprawdź opinie

Uniwersalne UDIMM. Oto najpopularniejszy wariant pamięci RAM

UDIMM (Unbuffered DIMM) to standardowa niebuforowana pamięć przeznaczona do desktopów i generalnie wszystkich rozwiązań konsumenckich (ewentualnie najbardziej podstawowych serwerów). W tym typie kontroler pamięci komunikuje się bezpośrednio z układami pamięci i w tej komunikacji udziału nie bierze żaden pośrednik, bo są one pozbawione bufora lub rejestru.

Tego typu moduły RAM są tańsze w produkcji, a przez brak jakiegokolwiek pośrednika – cechują się zmniejszonymi opóźnieniami, a więc mają zastosowanie tam, gdzie liczy się przede wszystkim wydajność, czyli w komputerach przeznaczonych do np. zadań profesjonalnych (grafika, wizualizacje architektoniczne, montaż wideo itp.) czy gamingu.

Crucial 8GB DDR4 3200MHz

Pamięć, o którą możesz rozbudować swój komputer stacjonarny. Dopasujesz ją do kości o następujących parametrach: szybkość 3200 MHz i timingi CL22-22-22.

Sprawdź opinie

Crucial 32GB DDR4 3200MHz CL22 Pro

Niskoprofilowa pamięć DDR4, która nie zawadzi nawet o bardziej rozbudowane systemy chłodzenia powietrznego. Wyposażona jest w czarny radiator, który odpowiada za sprawne odprowadzanie ciepła podczas obciążenia.

Sprawdź opinie

RDIMM i LRDIMM. Pamięci do stacji roboczych i serwerów

RDIMM to skrót od Registered DIMM, czyli specjalnego typu pamięci, która jest stworzona do pracy w warunkach, w którym wymaga się od RAM-u maksymalnej niezawodności. Moduły te zawierają rejestr między kontrolerem pamięci a modułami, który jest swego rodzaju pośrednikiem w komunikacji. Wpływa on korzystnie na zarządzanie obciążeniem, odciążając przy tym kontroler, i stabilizację modułów pamięci.

To najlepszy wybór do rozwiązań, które opierają się na wielomodułowych systemach i przedkładają stabilność i niezawodność nad czystą wydajność. Pamięci typu RDIMM charakteryzują się większymi opóźnieniami od typowych modułów przeznaczonych stricte do desktopów, ale z racji swojego przeznaczenia odgrywają one drugorzędną rolę. Moduły te w DDR4 zwykle obsługują także ECC (ang. Error Correction Code), które niweluje ryzyko błędów pamięci, wykrywając i korygując je w czasie rzeczywistym.

Do profesjonalnych stacji roboczych i serwerów przeznaczone są także moduły LRDIMM (ang. Load Reduced DIMM). Ten typ wyposażony jest w specjalny bufor, który zmniejsza obciążenie elektryczne kontrolera i umożliwia obsługę większych pojemności pamięci bez utraty wydajności. Krótko mówiąc, to lepszy i droższy wariant modułów RDIMM.

CUDIMM vs CSODIMM. Gdy liczy się szybkość

To rodzaj modułów RAM, który jest nową wariacją standardu UDIMM. Powstał on z myślą o lepszej integralności sygnału pamięci. Uzyskanie tego w CUDIMM (ang. Clocked Unbuffered Dual In-line Memory Module) jest możliwe za sprawą wbudowanego sterownika zegara (CKD) bezpośrednio w moduł DIMM. Czym on jest? Niewielkich rozmiarów układem scalonym, który odpowiada za wyższą stabilność i obsługę wysokich częstotliwości pracy.

Przekładając na język prosty, najnowsze i dopiero nadchodzące pamięci RAM DDR5 z bardzo wysokimi taktowaniami zaczynają się opierać właśnie na standardzie CUDIMM. Bo oznacza on jedno: jeszcze wyższą szybkość. To naturalna kolej rzeczy w rozwoju standardu DDR5.

W kwestii kompatybilności teoretycznie nic się nie zmienia. W praktyce już może być różnie. Warto upewnić się na stronie producentów płyt głównych, czy faktycznie są one kompatybilne ze starszymi chipsetami (najczęściej wymagana jest aktualizacja BIOS-u), mimo zgodności fizycznej. Oficjalnie obsługiwane są na razie tylko najnowsze układy Intel 800 (Intel Core Ultra) i AMD 800 (Ryzeny 9000 i Ryzeny 8000 APU), przy czym te drugie nie wykorzystują największej zalety tego typu pamięci, czyli sterownika zegara, więc ich funkcjonalność na platformach Zen jest mocno ograniczona.

CSODIMM (Clocked Small Outline DIMM) to nic innego, jak laptopowa odmiana CUDIMM, a więc również wyposażona w sterownik zegara, który minimalizuje szumy i degradację sygnału w celu poprawy stabilności i niezawodności.

Pierwszy producenci, tacy jak Crucial, już wprowadzają pomału na rynek moduły CUDIMM i CSODIMM.

Crucial 32GB DDR5 6000MHz CL36 Pro Overclocking White

Stylowa pamięć RAM DDR5 obsługująca zarówno Intel XXMP 3.0, jak i AMD EXPO, którą świetnie wpasuje się w komputery utrzymane w bieli.

Sprawdź opinie

Crucial 32GB DDR5 6400MHz CL38 Pro Overclocking

Crucial Pro Overclocking to maksymalizacja wydajności dzięki zwiększonym taktowaniom (6400 MHz) przy optymalnych opóźnieniach (CL38-40-40-84). Do tego zgrabny design i pełna kompatybilność z platformami Intel i AMD.

Sprawdź opinie

CAMM2 i LPCAMM2. Czy to rewolucja w budowie pamięci RAM?

To moduły, których pierwotna wersja zaprezentowała została przez firmę Dell i skierowana była głównie do laptopów i urządzeniach typu All-in-One. Jej ulepszone wydanie, które powstało także z myślą o desktopach, zostało zaprezentowane na targach Computex 2024 . Jest to przyszłościowy standard, który ma cechować się kompaktowym designem i przy tym nietypową budową, lepszą efektywnością energetyczną i niższymi opóźnieniami.

Pod niektórymi względami CAMM2 (Compression Attached Memory Module) zapowiadają się na istną rewolucję w desktopach – tego typu pamięci montowane będą bowiem równolegle do płyty głównej w przeciwieństwie do powszechnie znanych do tej pory wariantów pamięci DIMM. Tym sam zajmą mniej miejsca i nie będą blokować się z rozbudowanymi systemami chłodzenia powietrznego.

Na rynek zaczynają też wchodzić LPCAMM2 (Low Power Compression Attached Memory Module), które są nie tylko mniejsze, ale przede wszystkim szybsze od pamięci SODIMM przy niższym poborze energii. Jednym z producentów, które ma w swojej ofercie tego typu pamięci, jest marka Crucial, które znajdziesz np. w laptopach Lenovo ThinkPad P1 Gen 7.

Crucial 48GB DDR5 6000MHz CL48 Pro

Pamięć RAM Crucial Pro o bardzo dużej pojemności (48 GB) sprawi, że komputer udźwignie nawet najbardziej wymagające aplikacje. Ładny design z niskim profilem nie przeszkodzi także w montażu potężnych chłodzeń CPU.

Sprawdź opinie

O przedstawionych standardach pamięci RAM w kontekście DDR4 czy DDR5 niewiele się mówi, ale warto wiedzieć, co się za nimi kryje i które będą najlepsze do jakiego zastosowania. Zawsze pamiętaj o tym, że typ pamięci RAM dobierasz pod:

• rodzaj urządzenia – inną pamięć wybierzesz PC, a do inną do laptopa.
• platformę sprzętową – rodzaj pamięci dopasowujesz nie tylko do gniazda płyty głównej, ale także możliwości chipsetu i samego procesora.
• przeznaczenie sprzętu – do czego ma służyć dany komputer (laptop).

O pamięciach RAM więcej dowiesz się z naszych poradników:

• Ranking pamięci RAM. Polecane DDR4 i DDR5
• DDR5 vs DDR4. Które pamięci RAM wybrać do gier i aplikacji? Czy to początek końca DDR4?
• Ile RAM-u do gier? Jak dużo pamięci potrzebujesz do grania – 8 GB, 16 GB czy 32 GB?
• Co to jest DDR5? Poznaj nową generację pamięci RAM od środka
• Jaki RAM do laptopa, a jaki do desktopa? Doradzamy wybór pamięci operacyjnej

Odkryj pełną ofertę pamięci RAM w x-komie

Autorem poradnika jest redaktor Geex.pl: Bartosz Woldański