Procesory – mózg każdego komputera

Co to jest procesor?

Procesor, zwany także jako CPU lub układ scalony, jest jednym z najważniejszych podzespołów PC czy laptopa, który odpowiada za to, jak pracują inne podzespoły komputerowe. Jego zadaniem jest wymiana informacji między kartą graficzną czy pamięcią RAM, która skutkuje wykonywaniem na ich podstawie obliczeń i procesów.

Mimo powyższych wyjaśnień dalej można zastanawiać się, do czego służy procesor? W praktyce jego praca przekłada się na działanie komputera i ma wpływ na wszystko, co akurat na nim robisz. Z tego właśnie powodu nie powinieneś oszczędzać na procesorze i dobrać jego możliwości do tego, jakie masz potrzeby. Oczywiście do zwykłej pracy biurowej nie potrzebujesz najmocniejszego procesora do gier, ale zawsze musi on spełniać podstawowe wymogi, by umożliwić Ci bezproblemową pracę. Zatem jak wybrać procesor?

Procesory AMD czy Intel?

To dylemat, przed jakim stoi każdy, kto chce kupić komputer czy laptop. Wybór wśród procesorów sprowadza się bowiem jedynie do produktów tych dwóch marek – Intel i AMD. Wbrew pozorom nie jest on jednak tak prosty, ponieważ każda marka oferuje różne generacje i serie swoich CPU, przez co zachodzi między nimi dużo zmiennych. Nie sposób udzielić uniwersalnej odpowiedzi na pytanie, czy lepszym wyborem będzie procesor od Intela czy AMD. Wszystko zależy od budżetu i przeznaczenia jednostki.

Bardzo ważne jednak jest to, że wybór danego układu scalonego definiuje, jaką płytę główną będziesz musiał wybrać. Dzieje się tak ze względu na gniazdo procesora (socket), które łączy CPU z płytą główną i określa zgodność z danym producentem i rodziną procesora. Jest to szczególnie istotne w kwestii dalszych modyfikacji komputera, ponieważ może się okazać, że musisz trzymać się wybranego producenta procesorów lub dodatkowo wymienić płytę główną.

Rdzenie procesora – dlaczego są ważne i jak je rozpoznać?

Producent procesora jest drugorzędną kwestią, ponieważ najważniejsze jest to, jaką wydajnością dysponuje. A tę określa przede wszystkim liczba rdzeni fizycznych i wątków. Każdy rdzeń fizyczny wykonuje jedno zadanie, dlatego CPU z większą liczbą rdzeni może wykonywać więcej zadań. Aby jeszcze bardziej zwiększyć ich wydajność, producenci dzielą rdzenie fizyczne na wątki, czyli wirtualne wersje rdzenia. Procesory Intel używają w tym celu technologii Hyper-Threading, a procesory AMD jednoczesnej wielowątkowości, znanej jako SMT.

Jak rozpoznać, ile rdzeni ma procesor? Tę informację można odczytać według serii danego CPU. Intel najbardziej wydajne procesory oferuje w ramach serii Intel Core, która przedstawia się następująco: Intel i3 ma 4 rdzenie, Intel i5 ma 6 rdzeni, Intel i7 ma 8 rdzeni, a Intel i9 może mieć nawet 18 rdzeni. Najpopularniejsza seria procesorów AMD to Ryzen w postaci Ryzen 3 z 4 rdzeniami, Ryzen 5 z 6 rdzeniami, Ryzen 7 z 8 rdzeniami oraz Ryzen 9 nawet z 16 rdzeniami.

Procesory Intel Core i3 oraz AMD Ryzen 3 są przeznaczone głównie do komputerów biurowych i sporadycznego grania w niewymagające gry. Do bardziej zasobożernych tytułów lepiej uzbroić się w procesory AMD Ryzen 5 lub 7 oraz odpowiednio Intel i5 lub i7. Zwróć także uwagę na generację układu, ponieważ procesor i7 starszej generacji może być słabszy od i5 nowej generacji.

Na co jeszcze zwrócić uwagę, wybierając CPU?

Taktowanie rdzenia – wyrażane w GHz informuje o tym, ile operacji procesor może wykonać w ciągu 1 sekundy. Oczywiście większe taktowanie oznacza lepszą wydajność CPU, ale dużo zależy też od jego architektury, liczby rdzeni i generacji.
Proces litograficzny – mierzony w nanometrach świadczy o wydajności i energooszczędności układu scalonego. Im mniejsza wartość tego procesu, tym lepsze osiągi zaproponuje układ, jednak firmy Intel i AMD korzystają z różnych wyznaczników, więc np. 12 nm w procesorze jednej z nich nie będzie równe wartości tej drugiej.
Pamięć podręczna – jest buforem danych między procesorem a pamięcią RAM i występuje na 3 głównych poziomach: L1, L2 oraz L3. Pierwszy z nich wystarczy do zastosowań biurowych, natomiast poziom 2 i 3 przyda się w grach i do zastosowań profesjonalnych. Większa ilość pamięci podręcznej wpływa na wydajność procesora.
Odblokowany mnożnik – jeśli chcesz samodzielnie zwiększyć wydajność CPU, to wybierz procesory AMD Ryzen, gdyż każdy z nich umożliwia podkręcanie procesora. Procesory Intel z odblokowanym mnożnikiem są natomiast oznaczone literą „K”.
Zintegrowany układ graficzny – procesory z takim układem nie potrzebują dedykowanej karty graficznej do wyświetlania treści graficznych. To opłacalny wybór, jeśli zamierzasz wykorzystywać komputer lub laptopa wyłącznie do prac biurowych i oglądania filmów w wysokiej jakości.

Zobacz procesory w sklepie x-kom

FAQ - Najczęściej zadawane pytania

Jaki procesor do gier, a jaki do laptopa służbowego?

Najlepszymi procesorami do gier są serie AMD Ryzen i Intel Core (im wyższa cyfra w nazwie modelu, tym wyższa wydajność i cena). W laptopie służbowym do najprostszych zastosowań wybierz model Intel Celeron/Pentium. Do nieco bardziej wymagających zadań zdecyduj się na np. energooszczędny procesor AMD Ryzen i Intel Core (np. model z dopiskiem U), który cechuje się optymalnym stosunkiem wydajności do poboru mocy.

Procesor AMD czy Intel?

Zarówno AMD, jak i Intel mają w swojej ofercie dobre, porównywalne procesory. Przy wyborze kieruj się przede wszystkim nie producentem, lecz stosunkiem wydajności do ceny oraz architekturą CPU (im nowocześniejsza, tym lepsza). W specyfikacji zwróć szczególną uwagę nie tylko na liczbę rdzeni, taktowanie i pojemność pamięci cache, ale także na pobór energii (TDP).

Czy da się wymienić procesor w laptopie?

Procesor w laptopie jest zazwyczaj przylutowany do płyty głównej. Wymiana CPU w komputerze przenośnym jest wręcz niemożliwa albo przynajmniej bardzo utrudniona.

„i5 14600k”​

Intel Core i5-14600K

„i5 14600k”