Doradzamy, jak wybrać chłodzenie powietrzne CPU
Procesor jest jednym z najbardziej obciążonych komponentów komputera, dlatego ważne jest, aby zapewnić mu odpowiednie warunki pracy. Z poradnika dowiesz się, jak wybrać odpowiednie chłodzenie CPU.
Po co mi chłodzenie procesora?
W pudełku z procesorem znajdowało się chłodzenie? To jest tak zwane chłodzenie boksowe. Cechy charakterystyczne? Niska wydajność oraz podobna kultura pracy. I o ile Twój komputer będzie wyposażony w ekonomiczny procesor pokroju Intel Celeron, który nie będzie obciążany najnowszymi grami ani wymagającymi aplikacjami, to rzeczywiście kupno nowego chłodzenia może być zbędne.
Co jednak, jeśli kupujesz wydajniejszy procesor Intel Core i7 lub AMD Ryzen 7? Dodatkowo planujesz go podkręcić, grać w najnowsze tytuły AAA, pracować w programach CAD lub przy montażu wideo? Procesor będzie mocno obciążony, przez co osiągnie naprawdę wysokie temperatury.
Wysokie temperatury procesora, szczególnie jeśli pracuje w takich warunkach długotrwale, są dla niego bardzo niebezpieczne. Throttling, czyli najprościej mówiąc obniżanie mocy CPU, to pierwsza reakcja obronna tego komponentu. Dalsze konsekwencje to na przykład niestabilna praca systemu, samoczynne restarty, a w ostateczności może dojść do trwałego uszkodzenia procesora.
Przed wyborem chłodzenia
Podczas zakupu chłodzenia CPU musisz zwrócić uwagę na kompatybilność danego modelu z wykorzystywanym gniazdem procesora na Twojej płycie głównej. Chłodzenie dla procesorów Intel wymagać będzie innego mocowania niż chłodzenie procesora AMD. Większość nowych konstrukcji posiada komplet elementów montażowych pod starsze jak i nowsze procesory. Jednak dla pewności i bezpieczeństwa warto sprawdzić specyfikację produktu.
Następnym krokiem, który musisz wykonać, jest sprawdzenie współczynnika TDP (Thermal Design Power). Tajemniczy współczynnik bardzo często jest interpretowany jako moc, ale w rzeczywistości określa ilość ciepła wydzielaną przez komponent, wyrażoną w watach (W). Wybierając cooler zwróć uwagę na to by wartość TDP była większa lub co najmniej równa tej przy CPU.
Dopasuj chłodzenie do rozmiaru swojej obudowy. W specyfikacji każdego chłodzenia powietrznego odnajdziesz informacje o jego wymiarach. Warto skonfrontować to z wymiarami obudowy, a szczególnie z maksymalną wysokością coolera, który do takiej skrzynki się zmieści. Jeżeli chłodzenie będzie zbyt wysokie, nie zamkniesz obudowy, to będzie się wiązać z nagromadzaniem się kurzu.
Kolejną rzeczą, na którą powinieneś zwrócić uwagę, jest kompatybilność z pamięcią RAM. Duże dwu wieżowe chłodzenia często blokują możliwość montażu w pierwszym i drugim slocie. W skrócie wysokie pamięci RAM mogą nie mieścić się pod radiatorem.
Jak działa cooler CPU?
Schemat działania chłodzenia powietrznego jest bardzo prosty. Rozgrzane jądro procesora przekazuje ciepło do IHS (tzw. czapki). Stamtąd odbiera je podstawka radiatora, z której rozchodzi się ono na całą jego powierzchnię. Pomagają w tym rurki cieplne (tzw. heat-pipe), które, wypełnione specjalną cieczą lub gazem, transportują ciepło odpadowe dzięki zjawisku konwekcji (ruch materii).
W zależności od tego, czy mamy chłodzenie pasywne czy aktywne, cały proces może się tu kończyć. W przypadku coolerów pasywnych, obieg powietrza w obudowie schładza radiator. Z kolei w przypadku aktywnych, czyli z wentylatorem, ten ruch jest dodatkowo wymuszany.
Rodzaje chłodzeń procesora
Przeglądając sklepowe półki zauważysz wiele typów chłodzeń. Czym się różnią i które wybrać?
Aluminium czy miedź?
Wybierając chłodzenie procesora spotkasz się z konstrukcjami aluminiowymi oraz miedziano-aluminiowymi. Te pierwsze są tańsze i oferują całkiem przyzwoite odprowadzanie ciepła. Nic dziwnego, że są popularniejsze.
Natomiast radiatory miedziano-aluminiowe są z reguły nieco droższe, ale w parze z ceną idzie wyższa wydajność. Taką mieszankę wykorzystuje się w topowych coolerach, przeznaczonych dla mocnych, podkręconych procesorów.
Zobacz chłodzenia aluminiowo-miedziane
Istnieją jeszcze niklowane chłodzenia miedziane. Ich wydajność jest zbliżona do konstrukcji aluminiowo-miedzianych, natomiast za ich wyborem może stać wygląd. Niklowana miedź wygląda elegancko i schludnie. Oprócz tego nikiel jest bardziej odporny chemicznie – hamuje utlenianie miedzi.
Zobacz niklowane chłodzenia miedziane
Chłodzenie aktywne i pasywne
W sklepach znajdziesz zarówno konstrukcje aktywne (z wentylatorem), jak i pasywne (bez niego). Jeżeli budujesz wydajny komputer gamingowy, oparty o najwydajniejsze podzespoły, zdecydowanie wybierz chłodzenie aktywne. Jeśli jednak Twój desktop ma służyć do przeglądania sieci, oglądania filmów lub innych, niewymagających dużej mocy operacji, warto zastanowić się nad rozwiązaniem bez wentylatora.
Chłodzenie pasywne jest bezgłośne – nie posiada żadnych części mechanicznych, a więc nie wydaje dźwięku. Z kolei aktywne wyróżnia się zdecydowanie wyższą wydajnością. Wentylator pozwala na szybsze i efektywniejsze chłodzenie radiatora, a co za tym idzie – samego procesora.
Chłodzenie niskoprofilowe
Chłodzenie niskoprofilowe charakteryzuje się horyzontalnym ułożeniem wentylatora. Świetnie sprawdzą się zatem w niewielkich komputerach. Ze względu na jego kompaktowe wymiary jego wydajność jest mniejsza niż konstrukcji wieżowych. Ma jednak pewną zaletę. Wentylator owiewa zazwyczaj również sekcję zasilania oraz pamięci RAM.
Chłodzenie wieżowe
Konstrukcje wieżowe należą do najpopularniejszych. Chłodzenia typu tower składają się z dużego radiatora, kilku ciepłowodów oraz, opcjonalnie, wentylatora. Są jednocześnie najlepszym kompromisem między wydajnością a ceną.
Często istnieje również możliwość dokupienia drugiego wentylatora i stworzenie konfiguracji push-pull. Jeden z wentylatorów wtłacza chłodne powietrze między żebra radiatora, a drugi wyciąga ciepło na zewnątrz.
Chłodzenie dwuwieżowe
Chłodzenia dwuwieżowe to najwydajniejsze konstrukcje dla najbardziej wymagających użytkowników. Od chłodzenia wieżowego różni je drugi wentylator umieszczony pomiędzy dwoma radiatorami.
Takie rozwiązanie sprawdzi się w konfiguracji z wydajnym, podkręconym procesorem. Trzeba jednak pamiętać, że dwuwieżowe coolery nie należą do małych – mogą kolidować z pamięciami RAM lub nie mieścić się do obudowy.
Chłodzenie powietrzne czy wodne?
Które wybrać? Które będzie lepsze? Niestety, na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Wszystko w zasadzie zależy od Twoich oczekiwań oraz kompatybilności z pozostałymi komponentami komputera.
Ważne aby upewnić się, czy wybrane chłodzenie, czy to powietrzne, czy wodne, zmieści się w ogóle do Twojej obudowy. W przypadku tych pierwszych, liczy się przede wszystkim ich wysokość. W przypadku zestawów AiO, pamiętaj, że musisz zamontować również chłodnicę.
Jeżeli stawiasz na wydajność, prawdopodobnie zadowoli Cię liquid cooling. Większość konstrukcji z 280-milimetrowymi chłodnicami jest wydajniejsza od chłodzeń powietrznych. Nie jest to jednak regułą, ponieważ są dostępne ekstremalnie wydajne coolery CPU, które radzą sobie lepiej. Są one jednak pokaźnych rozmiarów oraz, co tu dużo mówić, swoje kosztują.
Dziś, w erze LEDów, RGB i szklanych obudów, niemały wpływ na decyzję będzie miał również wygląd chłodzenia. Jest to kwestia dość subiektywna, choć naszym zdaniem, chłodzenia AiO wyglądają nieziemsko.
Więcej o liquid cooling przeczytasz w poradniku: Jak wybrać chłodzenie wodne PC?
Cooler CPU a pasta termoprzewodząca
Warto wspomnieć, że nie wszystkie pasty termoprzewodzące nadają się do stosowania ze wszystkimi rodzajami chłodzeń. Pasty na bazie ciekłych metali, takich jak gal, mogą wchodzić w reakcje chemiczne z aluminiowymi podstawkami coolerów CPU.
Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej o tym po co stosuje się pasty termoprzewodzące oraz jak je nakładać, koniecznie obejrzyj nasz film:
Polecane modele chłodzenia powietrzem
Wiesz już, jakie parametry powinno mieć chłodzenie, by spełniało oczekiwania względem wydajności. Pora zatem przedstawić polecane modele. Oto one:
SilentiumPC Fera 5
Innowacyjna technologia Synergy Cooling zastosowana w tym chłodzeniu, czyni je jednym z najwydajniejszych w tej półce cenowej. Chłodno, cicho i tanio.
be quiet! Dark Rock 4
Oferuje imponującą wydajność z TDP na poziomie 200 W i niemal niesłyszalną pracę. Świetnie nadaje się do podkręconych procesorów w wymagających, gamingowych komputerach
Noctua NH-D15
To potężna konstrukcja dual tower o niesamowitej wydajności. Współczynnik TDP w tym modelu wynosi 220 W, dzięki czemu poradzi on sobie z najwydajniejszymi procesorami.
Cooler Master Hyper 212 Black RGB
Aluminiowy radiator w tym chłodzeniu, w połączeniu z podświetlanym wentylatorem, zapewnia niskie temperatury procesora oraz świetne doznania wizualne.
Arctic Freezer 34 eSports Duo Black
Zastosowanie dwóch wentylatorów w trybie push i pull sprawia, że Freezer jest idealnym rozwiązaniem dla mocnych procesorów. Niewątpliwie do zalet można doliczyć także stonowany biało-czarny wygląd.
Zobacz wszystkie chłodzenia powietrzne CPU w x-kom
Przeczytaj też pozostałe poradniki, w których piszemy o tym, jak wybrać inne komponenty komputera:
