Dysk SSD M.2 PCIe czy SATA? Który wybrać? Czym się różnią?
W artykule znajdziesz
Polecane dyski SSD
Czym są dyski SSD? Jaką trwałość oferują?
Nośniki SSD (Solid State Drive) zaskarbiły przychylność użytkowników wysokimi szybkościami zapisu i odczytu danych, które biją na głowę możliwości tradycyjnych dysków twardych. Prędkości transferów, zapewniane przez kości NAND, przyczyniły się do nadania dyskom SSD przydomku superszybkie. I jest to określenie w pełni zasłużone.
Dyski SSD mają jeszcze jedną przewagę nad konstrukcjami HDD – są odporne na uszkodzenia mechaniczne, gdyż nie mają ruchomych części (są nośnikami półprzewodnikowymi). O różnicach pomiędzy pamięciami komputerowymi piszemy w poradniku - Dysk SSD i dysk HDD. Od czego zależy prędkość zapisu i odczytu?
Co ważne, dysk SSD potrafi przyspieszyć nawet leciwy już komputer. Jest jednocześnie najprostszym sposobem na przyspieszenie PC. Jego obecność skraca odczuwalnie czas startu systemu, a także uruchamianie gier i programów, o ile zostały zainstalowane w jego pamięci. Dyski SSD są również niezastąpione w pracy z grafiką (szczególnie z obszernymi plikami) oraz w montażu wideo. Pamięcią flash można też w prosty sposób rozszerzyć cache.
Rozwój pamięci flash wykazał jednak, że tę superszybkość można jeszcze turbodoładować i zwielokrotnić oferowane transfery. Dzięki temu rodzina dysków SSD rozrosła się i tworzy dziś obszerną rodzinę modeli, różniących się nie tylko formatem (czyli wielkością i kształtem), lecz przede wszystkim złączami oraz standardami (innymi słowy osiągami).
Tak naprawdę to od standardu zależą maksymalne prędkości zapisu i odczytu danych, przy czym należy pamiętać, że to samo złącze, obecne w różnych dyskach SSD, może oferować różne standardy transferu danych. Te skomplikowane zawiłości, różnice i zależności mówimy szczegółowo poniżej.
Czym wyróżniają się dyski SSD SATA III i jakie prędkości zapewniają?
Pod nazwą SATA kryje się zarówno złącze, jak standard przesyłu danych. Jest to jedno z najbardziej popularnych złączy komputerowych, do którego podłączane były i są dyski HDD, a także nośniki SSD 2,5”. To właśnie uniwersalność złącza pozwala na szybką przesiadkę z HDD na SSD, polegającą de facto na wymianie nośnika w obudowie.
Standard SATA III zapewnia z kolei transfery z szybkością do 6 Gb/s (600 MB/s). Czy faktycznie tyle osiąga, zależy rzecz jasna od samego komputera, przede wszystkim od płyty głównej. Tę sytuację można porównać do portów USB i pendrive’ów, gdzie pamięć może i obsługuje standard USB 3.0, ale w PC znajduje się port USB 2.0, a to przekłada się na ograniczenia w transmisji danych, narzucane przez niższą generację.
Co charakteryzuje dyski SSD M.2?
Przede wszystkim inna budowa. Dyski SSD M.2 są znacznie mniejsze i wizualnie bliżej im do modułów RAM niż do klasycznych dysków. Kompaktowość jest jednak ich atutem, bo dzięki temu dyski SSD M.2 mogą być instalowane w najsmuklejszych ultrabookach. Co więcej, w wielu przypadkach złącze SATA pozostanie wolne, umożliwiając dorzucenie dysku HDD w charakterze magazynu danych.
Trzeba podkreślić, że dyski SSD M.2 nie mają jednolitego wymiaru i różnią się wielkością. Czy to takie ważne? Oczywiście, bo instalacja nośnika Solid State Drive M.2 polega na wsunięciu złącza dysku do portu płyty głównej (z jednej strony) oraz przykręceniu śruby mocującej (po przeciwległej stronie komponentu).
Niewłaściwy rozmiar dysku SSD M.2 uniemożliwi prawidłową instalację, a poza tym może się okazać, że pamięć w ogóle nie pasuje do płyty głównej Twojego komputera. Te obsługują zwykle kilka formatów M.2, a najczęściej spotykane złącze to 2280, co oznacza obsługę nośników o szerokości 22 mm i długości 80 mm.
Teraz kwestia standardu. Dyski M.2 mogą korzystać z pasma SATA (i przepustowości do 6 Gb/s) albo z różnych wariantów M.2 PCIe z protokołem NVMe (mających różne złącza fizyczne, o maksymalnej przepustowości do 32 Gb/s dla PCIe 3.0, do 64 Gb/s dla PCIe 4.0 oraz do 128 Gb/s dla PCIe 5.0). Nośniki tego typu instalowane są bezpośrednio w portach na płycie głównej i nie wymagają dodatkowego okablowania.
Pamiętaj – dyski M.2 występują zarówno w standardzie SATA III, jak i PCIe.
Który dysk SSD wybrać? M.2 PCIe NVMe czy SATA?
Jeśli zależy Ci przede wszystkim na szybkim transferze, obecnie najlepszym wyborem są dyski PCIe 4.0 NVMe (jeśli chcesz zaoszczędzić i nie potrzebujesz SSD do bardziej profesjonalnych zastosowań, wybierz PCIe 3.0). Oferują one najlepszy stosunek wydajności i pojemności do ceny. Tradycyjne dyski SSD SATA, choć nadal popularne, straciły na znaczeniu przez spadek cen znacznie szybszych nośników półprzewodnikowych M.2 PCIe.
| Parametr | SSD SATA III (M.2 SATA) | SSD M.2 PCIe (NVMe) |
|---|---|---|
| Maks. transfer danych | 560 MB/s | 3600 MB/s (PCIe 3.0) 7500 MB/s (PCIe 4.0) 14900 MB/s (PCIe 5.0) |
| Złącze i interfejs | SATA III (M.2 SATA) | M.2 PCIe (NVMe) |
| Montaż | Kabel SATA + zasilanie lub gniazdo M.2 SATA | Gniazdo M.2 PCIe NVMe |
Co ze standardem SSD PCIe 5.0? Zysk z wyższych prędkości odczujesz tylko w wybranych i najbardziej wymagających dla dysku zadaniach. W 2025 roku są ciągle jeszcze zbyt drogie, byśmy polecili je z czystym sumieniem bardziej niż PCIe 4.0. Sytuacja zaczyna jednak zmieniać się na lepsze, a ceny powoli stają się atrakcyjniejsze. Do godnych polecenia modeli zaliczamy np. PNY 1TB M.2 PCIe Gen5 NVMe CS2150 lub Lexar 1TB M.2 PCIe Gen5 NVMe NM1090 PRO. Dysków SSD PCIe 5.0 w takich (i niższych) cenach powinno tylko w najbliższych miesiącach i latach przybywać.
Chcesz dowiedzieć się więcej o dyskach SSD i ich rodzajach? Sprawdź również:
